Tegoroczny Tydzień Bibliotek pod hasłem “Zasmakuj w bibliotece” przebiegał w cieniu pandemii. Biblioteki zostały zamknięte dla czytelników, ale nie zrezygnowały z prowadzenia działalności kulturalnej i promowania czytelnictwa. Całą swoją aktywność przeniosły do sieci i zrealizowały Tydzień Bibliotek w przestrzeni wirtualnej.
Tygodniowi Bibliotek od lat towarzyszy konkurs SBP, w którym Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich nagradza najciekawsze wydarzenia realizowane przez książnice w ramach tej ogólnopolskiej akcji promocji czytelnictwa i bibliotek. W tym roku postanowiono uhonorować wydarzenia zrealizowane online i skierowane do młodych czytelników.
Decyzją Jury, I nagrodę Konkursu SBP w 2020 r. przyznano Książnicy Płockiej im. Władysława Broniewskiego za akcję “Słodko-gorzkie historie”. Wyniki konkursu dostępne są na portalu SBP
Słodko-gorzkie historie – gra miejska online
Akcja miała charakter gry miejskiej w całości przeniesionej do Internetu. W krótkich opowieściach zostały przedstawione sylwetki młodych bohaterów obrony Płocka w 1920 r., wraz z przypomnieniem atmosfery i grozy tamtych dni, ale także smaków i książek, które im towarzyszyły.
Wśród pojawiających się w sieci fragmentów o jedzeniu i „kulinarnych” tytułów książek – Książnica Płocka zaproponowała coś więcej, połączyła różne aktywności i przypomniała, że literatura, jak i historia, jak całe życie – jest trochę słodka, trochę gorzka.
Wszystkie działania, które towarzyszyły grze wywołały żywe reakcje czytelników w postaci komentarzy pod postami, wiadomościami i „lajkami”. Umocnił się wizerunek biblioteki jako miejsca przyjaznego mieszkańcom niezależnie od tego, czy działania prowadzone są na żywo czy online. Sama gra wzmocniła w uczestnikach poczucie przynależności do małej ojczyzny i uświadomiła rangę obchodzonej właśnie w mieście rocznicy.
Zaproponowana gra zaadresowana została do młodych czytelników. Łączyła elementy zabawy z elementami edukacji i pokazywała, jak wiele smaków może mieć każda historia, w zależności od tego, jak się ją opowiada.
Z grą związany był konkurs. Chętni mogli nadsyłać rozwiązanie zadań na adres mailowy działu oświatowego. Nagrodzono 11 osób.
Tytuł wydarzenia: „Słodko-gorzkie historie” łączył w sobie wiele składników, z których przyrządzone zostało “danie”. Bazą stała się historia Płocka, a o ostatecznym smaku decydowały dodatki. Rok 2020 w Płocku przebiega pod hasłem 100. rocznicy obrony Płocka w 1920 roku w wojnie polsko-bolszewickiej. Postanowiono wykorzystać okazję i właśnie do tych wydarzeń nawiązać w grze. Ludność cywilna Płocka, wspierana przez harcerzy i żołnierzy, przez 21 godzin broniła miasta przed atakiem bolszewików. Obrona okazała się skuteczna, co docenił Marszałek Piłsudski, odznaczając miasto Płock Krzyżem Walecznych i nadając mu tytuł Miasto Bohater.
Gra adresowana była do młodych czytelników, dlatego przypomniano sylwetki „Płockich Orląt”, czyli najmłodszych uczestników walk. Celem Książnicy Płockiej było wspieranie edukacji regionalnej. Dzięki poznawaniu lokalnej historii młodzież identyfikuje się z rodzinnym miastem, rozwija przywiązanie do małej ojczyzny. Jednocześnie jak podkreślili bibliotekarze:
” Chodziło nam o to, by tę wiedzę „zaserwować” w sposób jak najbardziej lekkostrawny, tak, by odbiorcy mogli zasmakować w naszych propozycjach”
Celem akcji było również wspieranie czytelnictwa wśród młodych ludzi. Dlatego w grze pojawiły się tytuły książek, w których sto lat temu zaczytywali się młodzi. Każdy z bohaterów przedstawiał książkę, która mogła towarzyszyć mu w tamtych dniach, okazać się pomocną lub po prostu pozwalała oderwać myśli od tragicznych wydarzeń.
Zgodnie z hasłem Tygodnia Bibliotek w każdej opowieści pojawiały się również potrawy lub smaki, które kojarzyły się bohaterom z atmosferą tamtych dni. Całość – historia, książka, smak – stanowiły spójną całość, tworząc „słodko-gorzkie” opowieści, ponieważ w każdej z nich pojawiała się tragiczna rzeczywistość tamtych dni, ale również przyjemne wspomnienia i radość z ostatecznego wyniku walk.
Celem gry było również propagowanie wizerunku biblioteki jako nowoczesnego, przyjaznego młodym ludziom miejsca, które dynamicznie działa w wirtualnej rzeczywistości i posługuje się swobodnie narzędziami cyfrowymi.
Przez siedem dni (od 8 maja do 14 maja 2020) na stronie internetowej oraz profilu FB Książnicy Płockiej publikowano kolejną odsłonę „Słodko-gorzkich historii”. Filmy zamieszczono na kanale YouTube, a o kolejnych odsłonach gry informowano na profilu biblioteki na Instagramie.
W każdym kolejnym poście pojawiało się zadanie do rozwiązania i link, który należało wykorzystać, aby zadanie wykonać. Linki odsyłały uczestników gry na stronę Książnicy Płockiej (plakat „100 wyzwań na stulecie obrony Płocka”, „Wirtualny spacer po Książnicy”), na YouTube (filmik „Taka historia” dotyczący wystawy, film z happeningu historycznego oraz film z rekonstrukcji obrony Płocka), na stronę Urzędu Miasta Płocka (mapa barykad) oraz do słuchowiska radiowego („To, czego inni nie chcą” – słuchowisko SBP Oddział w Płocku).
Do realizacji filmików wykorzystano materiały z zasobów Książnicy Płockiej oraz Biblioteki Cyfrowej POLONA.
W nagraniach wzięli udział uczniowie płockich szkół. Młodzież więc nie tylko wzięła udział w grze, rozwiązując zadania, ale również uczestnicząc w tworzeniu nagrań. Wszystkie nagrania odbyły się z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, młodzież nagrywała teksty w domach i przesyłała nagrania.
Partnerem projektu było Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Oddział w Płocku.
Etapy projektu „Słodko-gorzkie historie”:
– 8 maja –– inauguracja projektu.
Marcelina Rościszewska – przełożona szkoły dla dziewcząt oraz komendantka płockiego oddziału Służby Narodowej Kobiet Polskich w Płocku.
Książka: Lucyna Ćwierczakiewiczowa „365 obiadów”.
Potrawa i smak: obiad, który po wojnie przygotuje dla przyjaciół i rodziny, a na nim m.in. zupa rakowa, jesiotr marynowany i grzanki z konfiturami.
Zadanie: Co pisała Janka w dniach 18 i 19 sierpnia 1920 roku?
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: wystawa Książnicy Płockiej poświęcona obrońcom miasta – filmik zamieszczony na YouTube.
– 9 maja – odsłona druga.
Józef Kaczmarski – młody obrońca Płocka.
Książka: Karol May „Winnetou”.
Potrawa i smak: chleb ze słoniną.
Zadanie: Pośród 100 wyzwań na stulecie obrony Płocka znajdź wyzwanie numer 15 i podejmij je.
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: Plakat projektu „100 wyzwań na stulecie obrony Płocka” na stronie Książnicy Płockiej.
– Tadeusz Jeziorowski – młody obrońca Płocka.
Książka: Henryk Sienkiewicz „W pustyni i w puszczy”.
Potrawa i smak: mandarynki i daktyle.
Zadanie: Sprawdź, jak nazywały się ulice, u zbiegu których stała barykada przy dawnej poczcie.
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: Mapa rozmieszczenia barykad płockich na stronie Urzędu Miasta Płocka.
– Janina Landsberg-Śmieciuszewska – 16-letnia bohaterka walk.
Książka: „Kuchnia garnizonowa oraz wskazówki tyczące się racjonalnego odżywiania wojska”.
Potrawa i smak: zupa grochowa z ryżem, zupa wiejska z chleba, jajecznik z serem i słoniną dla stu osób.
Zadanie: W jakiej sytuacji Janka powiedziała: „Jak nie ma czym walczyć, walczcie sercem”?
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: Słuchowisko „To, czego inni nie chcą” – projekt Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich Oddział w Płocku „Zatrzymane w kadrze 1920”.
– Stefan Zawidzki – młody bohater walk.
Książka: Ferenc Molnar „Chłopcy z Placu Broni”.
Potrawa i smak: obiad przygotowywany przez mamę.
Zadanie: Co płocczanie zbudowali na ulicy Warszawskiej?
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: „Wirtualny spacer po Książnicy” na stronie Książnicy Płockiej.
– Antoni Gradowski – młody bohater walk.
Książka: Aleksander Dumas „Trzej Muszkieterowie”.
Potrawa i smak: wojskowa kartoflanka.
Zadanie: Młodzi ludzie raportują porucznikowi pozycję bolszewików. Gdzie są wojska nieprzyjaciela?
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: Film z rekonstrukcji obrony Płocka „Płock. Barykada 1920” na YouTube.
– 14 maja – odsłona siódma.
– Władysław Broniewski – poeta, płocczanin, 22-letni uczestnik wojny polsko-bolszewickiej.
Książka: Władysław Broniewski „Pamiętnik”.
Potrawa i smak: głód, który towarzyszył żołnierzom i jajecznica, o której marzyli.
Zadanie: Jakimi słowami zegnała żołnierzy kobieta rozdająca chleb?
Wirtualne „miejsce”, które należy odwiedzić: Film z happeningu historycznego „Młodzi idą! Jak Broniewski z kolegami do Legionów wyruszał” na YouTube.
– 20 maja – ogłoszenie wyników konkursu.
Podsumowanie gry na stronie internetowej Ksiąznicy Płockiej:
https://ksiaznicaplocka.pl/wydarzenia/slodko-gorzkie-historie/
https://ksiaznicaplocka.pl/tydzien-bibliotek-konkurs-slodko-gorzkie-historie-zakonczony/